در این بخش به مبحث آموزش جوجه کشی (incubation)خواهیم پرداخت.اگر به جوجه کشی علاقه مندید.باید بدانید که فعالیت بسیار بسیار(تاکید فراوان)حساسی است.بگذارید رو راست باشیم و بی جهت با جملات انگیزشی اطلاعات غلط به خورد مخاطب خودمون ندیم.اگرشما این کار را سهل بگیرید قطعا نتیجه نخواهید گرفت.و بعد ها با کلی ضرر و زیان و صد البته از دست رفتن یک فرصت شغلی ، با این فعالیت اقتصادی خداحافظی خواهید کرد.مطمین باشید که انچه در ذهن خود دارید، با انچه که بعد ها در میدان عمل تجربه می کنید،متفاوت خواهند بود.به عنوان مثال 90 در صد افرادی که می خواهند این کار را از فعالیت های خانگی آغاز کنند.در اولین دوره جوجه کشی نامید می شوند.

پروسه جوجه کشی علی الرغم  دستگاه تمام هوشمند باز هم نیاز به تجربه فراوان دارد.دستگاه و هوشمندی ان فقط یک بخش از نیاز های این فعالیت اقتصادی را پوشش می دهد .که البته کار ما را بسیار راحت تر می کند.اماجمع اوری تخم نطفه دارو تهیه ان کار دشواری است.و از سویی مراقبت های ویژه در دوره ستر و هچر به مدت 21 روز بسیار طاقت فرسا است.شاید بپرسید که دستگاه هوشمند است پس طاقت فرسایی برای چیست؟بگذارید اینجوری بگویم ،دستگاه جوجه کشی یک وسیله برقی است.و تمام قطعات ان ممکن است دچار فرسودگی یا سوختگی شوند.بنابراین سوختن حتی یک فن ساده در داخل دستگاه ممکن است تمام زحمت شما را به باد دهد.اگر به مدت 10 دقیقه دما بالای 39 شود مطمین باشید کار تمام است.البته منظور بنده به هیچ وجه این نیست که نامید کنم.می خواهم با امادگیی هرچ ه تمام تراین موضوع را آغاز کنید.

یک تجربه تلخ  

در سال های اول جوجه کشی طی یک پروسه جوجه کشی ،در دو ساعت آخر هچ 1000عدد جوجه مرغ تلف شد.در واقع صد در صد جوجه ها از بین رفت .علت این تجربه بسیار ناگوار فقط یک اتفاق بسیار ساده و خنده دار بود.معمولا در روز های هچر رطوبت بالا برده می شود.شبنم های تشکیل شده دراثر افزایش رطوبت به هم پیوسته یک قطره آب را تشکیل داده بودند.با چسبیدن این قطرات اب  به یکدیگر .بر  روی  سنسور یک قطره اویزان ایجاد کرده بودند که تمام سنسور را احاطه کرده بود.و باعث ایجاد اختلال دمایی در دستگاه شده بود.دما به بالای 100 درجه واقعی رفته بود.ولی سنسور عدد 30درجه نشان میداد.المنت یکسره شده ودر وضعیت روشن باقی مانده  بود.دراین شرایط دما به بالای 100 درجه رفته بود.جوری که تمام جنین ها درداخل تخم پخته شده بودند.سوختن جوجه ها دردناک بود.(ولی سوزش اون تجربه ناگوار هنوز جایش باقی است.)

 

بزرگ کردن یک جوجه دردسرش کمتر از بزرگ کردن یک  نوزاد انسان نیست.حالا چه یک جوجه باشد چه 100 هزارتا جوجه .شرایط ایده ال و …باید برای تمام جوجه ها فراهم شود.ولو اینکه هزینه زیادی صرف رشد جوجه هچ شده  شود.جوجه کشی  تخم مرغ یک پروسه 21 روزه است.بنابراین این یک باورغلط است. که بپنداریم همه چیزدر این 21روز تمام می شود.یک دوره جوجه کشی موفق از زمانی که گله مولد پرورش داده می شود. تا زمانی که تخم در دستگاه جوجه کشی  گذاشته می شود.در برگی گیرد. تازه از این هم فراتر می رود.غیر ممکن است در یک دوره جوجه کشی موفق، تهیه تخم نطفه دار را ساده دانست.اگر تخم نطفه دار مهم است.بنابراین گله مولد نیز دارای اهمیت ویژه ای است.والی اخر…(آموزش جوجه کشی)

یک دوره جوجه کشی شامل موارد زیر است:

1. جمع آوری تخم نطفه دار
2. شرایط نگهداری تخم نطفه دار
3. ضد عفونی دستگاه جوجه کشی
4. ضدعفونی تخم نطفه دار
5. شرایط چیدن تخم در دستگاه
6. کنترل پارامترهای دستگاه در دوره ستر
7. اقدامات لازم در زمان هچر
8. تخلیه دستگاه
9. بررسی وضعیت پروسه
10. شرایط مادر مصنوعی

هنگام  استارت اولیه بمنظور شکل گیری نطفه چه می گذرد.

 

به منظور تضمین موفقیت ،حتما از شرایط حیاتی  جنین اطلاعات لازم را کسب کنید. خواهشا این موضوع را جدی بگیرید.به عنوان مثال جنین در روز های مختلف به چه عواملی نیاز دارد؟ یا اینکه در چه مرحله ای از رشد قرار دارد.با این اطلاعات در پایان دوره هچر به راحتی می توانید دستگاه خود را انالیز کنید.و تعیین کنید که علت عدم موفقیت هچ در برخی جوجه ها در چه روزی اتفاق افتاده است.دراین راهنمای جوجه کشی تمام این اطلاعات رابررسی کرده .اطلاعات حاصل از میدان تجربی در اختیار شما قرار خواهیم داد.در شرایط عادی ، نطفه منتظرشرایطی است تا به رشد  اولیه خود استارت بزند.مهمترین عامل دراستارت پروسه  جوجه کشی دما است.اگر نطفه ، به مدت 6 ساعت و بیشتر در دمای 25 درجه به بالا قرار گیرد.رشدنطفه آغاز می شود.بنابراین ابتدایی ترین و مهمترین پارامتر درشروع جوجه کشی دما است.

منتها در دماهای بالامشکلاتی از جمله میزان تبخیرمایع از داخل تخم و …بوجود می اید.البته همین دما که تنها عامل برای استارت رشد نطفه است،در اندازه های خیلی بالاتر بسیار مضر است.همچنین در مسیر رشدجنین ،مشکلات زیادی بوجود می اید.برای جلوگیری از این مشکلات لازم است تا برخی از پارامترهای دیگر غیر از دما (چرخش تخم،رطوبت،تهویه)را کنترل کنیم.(آموزش جوجه کشی)

عوامل موثربرجوجه کشی

• عامل دما درجوجه کشی
• نقش رطوبت درجوجه کشی
• نقش چرخش تخم درجوجه کشی
• نقش تهویه و اکسیژن رسانی

عامل دما درجوجه کشی

دربازه دمایی 25 تا38درجه سلسیوس نطفه اولین رشد سلولی خود را اغاز می کند.این تقسیم سلولی سریع ادامه می یابد.همانند یک پازل مرحله به مرحله تکمیل می شود.همان طور که می دانید  دمای حیاتی جهت رشد سلول ها 37.5 درجه است.(دمای بدن انسان هم 37.5 درجه است)بنابراین بهترین دمای لازم جهت رشد نطفه 37.5درجه است .به همین خاطرباید دمای دستگاه جوج کشی دقیقا برروی 37.5درجه تنطیم شود.البته دمای بدن مرغ هم 37.5درجه است.مرغ کرچ به تخم مرغ می چسبد و دما از راه تماسی به تخم مرغ منتقل می شود.طوری که تخم مرغ بابدن مرغ هم دما می شود.عامل دمادر جوجه کشی  مهمترین عامل است.برای تبدیل نطفه به جنین کافی است. تخم در بازه دمایی مورد نظر قرار گیرد.ولی اگردمااز 37.5 درجه کمتر یا بیشتر باشد.احتمال مرگ جنین زیادتر می شود.

عامل رطوبت درجوجه کشی(آموزش جوجه کشی)

دمای بالا  دستگاه جوجه کشی باعث می شود که مواد داخل تخم(مایع) تبخیرشوند.برای جلوگیری ازاین پدیده، اطراف تخم را مرطوب می کنند. تامحیطی امن و مرطوب درپیرامون جنین فراهم شود.تبخیر مایع داخل تخم باید بصورت کنترل شده صورت گیرد.در هردوره برحسب وزن تخم مقداری از مایع درون آن تبخیرمی شود.بنابراین درشرایط ایده ال با تشکل جنین، وزن تخم کاهش می یابد.این کاهش وزن تخم درواقع تبخیر مایع داخل تخم است.بنابراین باکاهش وزن تخم در طی دوره جوجه کشی می توان ازصحت پروسه مطمین شد.میزان رطوبت برای پرندگان مختلف متفاوت است.دوره جوجه کشی به دو بخش ستروهچر تقسیم می شود.در بخش ستررطوبت معمولا پایین تر است.امادرمرحله هچر(3روز پایانی)میزان درصدی رطوبت  به 75درصد افزایش می دهند.البته این میزان بر اساس جدول رطوبت  برای پرندگان مختلف متفاوت است.

 

کیفیت رطوبت ساز ها 

در جوجه کشی انچه که برای اپراتور حایز اهمیت است،عدد مربوط به رطوبت ساز  است که بسیار اشتباه است.در مقالات زیادی به این مقوله پرداخته ایم.به عنوان یاداوری باید بگوییم که رطوبت ساز های سرد و گرم و….هر یک دارای شرایط خاصی هستند.که برای جنین بسیار مضر می باشند.

انواع رطوبت ساز ها در صنعت جوجه کشی :

• رطوبت ساز بخار سرد
• رطوبت ساز بخار گرم
• رطوبت سازنازلی 
• رطوبت ساز دیسکی
• رطوبت ساز با پوشال کولری 
• رطوبت ساز با بخار ملایم و طبیعی 
• ظرف اب

رطوبت ساز بخار سرد

در رطوبت سار های بخار سرد،ارتعاشات التراسونیک در یک پیزو در مجاورت مولکول های اب ،باعث از هم گسیختگی مولکول های اب می شود.این سیستم ب دلیل اینکه اب ار در همان دمای موجود بخا رمی کند و باعث افزایش دمای داخل دستگاه نمی شود .می تواند یک امتیاز مصبت محسوب شود.اما همراه این مولکول های اب املاح داخل اب هم به ارتعاش امده و د رداخل دستگاه معلق می شود

.این املاح به سطوح تخم ته نشین شده و با نفوذ در منافظ تخم ، باعث کیپ شدن این سوراخ ها می شود.در اینجا حالت خفگی برای جنین ها بوجود میاید.هرچند که دستگاه از یک تهویه قدرتمند برخوردار است.اما این املاح باعث می شود هوای ترو تازه به تخم نرسد.ا زطرفی مانع خروج هوای تنفس شده از  تخم می شود.این حالت هرچندمستقیما باعث تلفات نمی شود.اما در کیفیت جوجه های هچ  شده بسیار موثر هستند.در شرایطی هم که جوجه ها یا زوضعیت خوبی برخوردار نباشند این وضعیت باعث مرگ جنین می شود.البته کسانی که با بخار سرد کار می کنند می توانند از اب مقط استفاده کنند.که خالص است.

رطوبت ساز بخار گرم

بخار گرم باعث افزایش ناخواسته دما می شود.

رطوبت ساز بخار گرم یا بهترا ست بگوییم بخار داغ .تولید بخار گرم برای افزایش رطوبت دستگاه هر چندمیزان عددی رطوبت را بالا م یبرد.اما بخار گرم در بطن خود دارای مقداری انرژی گرمایی است.با ورود این بخار گرم به داخل دستگاه ، انرژی گرمایی  مازاد خود را در داخل دستگاه رها  می کند.این پدیده باعث افزایش دما در داخل دستگاه می شود.به خوصوص در  زمان هچر که باید رطوبت بالا باشد .در نتیجه رطوبت ساز خیلی روشن می شود.و رطوبت ببالایی به داخل دستگاه وارد می شود که درنهایت باعث افزایش دمای دستگاه شده.در این حالت دستگاه با فن اضزراری دمای مازاد را از داخل دستگاه تخخلیه می کند.گاهی فن اضطراری هم چاره ساز نیست.

زیرا با روشن شدن فن اضطراری ، علاوه بر اینکه دما خارج می شود میطان رطوبت هم خارج شدده و کتهش میابد.د رنتیجه رطوبت ساز یکسره می شود.د راین حالت ممکن است به هیچ وجه دستگاه به حالت تعادل نرسد.یا رطوبت کم می شود یا دما بیش از حد افزایش می یابد.درحالتی هم ممکن است با یکسره شدن فن اضطراری،دما کمتر ازاستاندارد شود.تولید بخارگرم باعث افزایش دمای داخل دستگاه می شود.در صورتیکه دمای دستگاه باید فقط توسط هیتر انجام شود.به عبارتی عاملی غیر از هیتر نباید در تولید گرما دخیل باشد.در غیر اینصورت کنترل دما از عهده کنترلر خارج می شود.البته این فقط یک دلیل برای رد بخار گرم است.دلایلی دیگر هم وجود دارد.که به ان خواهیم پرداخت.

مصرف انرژی برق در بخار گرم اصلا مقرون به صرفه نیست.

تا حالا شنیده اید که سماور های برقی مصرف برق فوق العاده بالایی دارند.خوب در سماور های برقی برای جوش امدن اب از برق استفاده می شود.دقیقا سیستم بخارسازهای گرم مشابه سماور برقی است.ولی در سیستم های بخار گرم ازحدودمصرف سماور برقی بسیار بالاتر می رود.زیرا یک رطوبت ساز در میزان شبانه روز مرتب روشن و خاموش می شود.البته در زمان هچر رطوبت ساز گرم دایما روشن است.تصور کنید که به مدت 21 روز یک مصرف کننده 1000وات مرتب روشن باشد.یا لاقل روشن و خاموش شود.بنابراین درزمان اوج مصرف قطعا برروی فیش های برق عددی قابل توجه می افتد.که می توانید با حذف رطوبت ساز بخار گرم از مصرف بی رویه برق هم جلوگیری کنید.

رطوبت ساز های دیسکی

درسیستم های دیسکی برای تولید رطوبت از المنت و امواج التراسونیک استفاده نمی شود.اصول کار ین گونه رطوبت ساز ها ،افزایش سطح تبخیر توسط دیسک های CD شکل دایره ای  در کنار یکدیگر است.با کاهش رطوبت مقداری اب برروی دیسک ها تزریق می شود.در این حالت دیسک ها خیس می شوند.حالا کافی است که دیسک ها  در مسیر باد فن قرار گیرند.با وزش باد فن به سطح خیس دیسک ها اب روی دیسک بخار شده و باعث افزایش رطوبت می شود.این رطوبت با دمای داخل دستگاه هم دما است.و هیچ تاثیری در میزان دمای داخل دستگاه ندارد.البته ذکریک  نکته خالی از لطف نیست.و اونم اینکه فرایند تبخیر اب گرما گیر است.چون دراین سیستم بخار اب در داخل دستگاه صورت می گیرد مقداری از دما یداخل دستگاه در بین مولکول های بخار اب ذخیره می شود.که باعث کاهش جزیی دما می شود.البته همون اول هم گفتم که فقط برای اینکه مطلب کامل باشد این را گفتم و گرنه زیاد مهم نیست.

رطوبت ساز های نازلی 

برای تشریح سیستم عملکردی این رطوبت ساز،یک مثالی برای شما عزیزان می اوریم.تاحالا با شیلنگ  باغچه را ابیاری کرده ایم.اگر سر شیلنگ را نازک کنیم .اب با فشار بالاتری به بیرون پرتاب می شود.هرچه سر شیلنگ نازک تر باشد.میزان پرتاب اب هم بیشتر می شود.البته اگر نازک شدن سر شیلنگ تا جایی ادامه پیدا کند که اب در فضا به حالت پودر تبدیل شود.در این حالت خوب پودر اب مشابه رطوبت می باشد.در سیستم های نازلی هم اب با فشار بسیار بالایی از یک نازل با سوراخ سوزنی شکل پرتاب می شود.که در بیرون اب به شکل پودر در فضا معلق می ماند.پودر حاصله در این سیستم در واقع همان قطرات ریز اب است.که چون اب بسیار ریز شده بسیار سریع بخار می شود.و رطوبت را بالا م ببرد.اما به نظر می رسد که در این سیستم اب پودر شده کامل بخار نشود. و مقدار قابل توجهی از این اب معلق شده درداخل دستگاه به هم پیوسته و ایجاد قطرات اب را نماید.د راین حالت اب باعث تخریب سنسورها و مواد فلزی داخل دستگاه می شود.

تولید رطوبت با ظرف اب

تولید رطوبت با ظرف اب شاید قدیمی به نظر برسد.وعلی الرغم اینکه پیش پا افتاده ترین حالت ممکن است .اما بر اساس دلایلی که در بالا عنوان کردیم سالم ترین سیستم است.زیرا برای این سیستم هیچ برقی مصرف نمی شود.و باعث ایجاد تغییرات دمایی در فضای داخل دستگاه نمی شود.بنابراین بی دردسر ترین سیستم تولید رطوبت این حالت است.البته به نظر بنده از بین سیستم های موجود که گفتیم سیستم دیسکی و ظرف اب جز سالم ترین و بهترین سیستم های تولید رطوبت محسوب می شود.سیستم ظرف اب دارای یک عیب کوچیک هم هست.و ان اینه که هیچ کنترلی برروی رطوبت وجود ندارد.به عنواان مثال اگر رطوبت بالا رفت یا کاهش یافت چیکار باید کرد؟در این حالت معمولا جوری طراحی  می کنند که باد فن مستقیما براب داخل ظرف بوزد.دراین حالت رطوبت بالا می رود.وقتی رطوبت بالا تر از حدود استانه شد.فن تخلیه عمل کرده و رطوبت مازاد را تخلیه کند.دراین حالت هوا  تخله می شود که به نفع کل سیستم خواهد بود.زیرا تهویه به نحو احسن انجام می شود.

 

چرخش تخم درجوجه کشی

در شرایط طبیعی مرغ هرچند دقیقه یکبارتمام تخم هارا بانوک خود،جابجا می کند.و انهاارا  تغییر موقعیت می دهد.بهترین حالت تغییر موقعیت تخم در حالت افقی است.در این حالت فشارمتعادل تری بر جنین وارد می شود.تصویر زیر برای اموزش جوجه کشی غاز بوده که در اینجا از اون مقاله این تصویر را وام گرفته و درج می کنیم.دقت کنید که بهترین شکل قرار گیری تخم به بغل است.ولی در این حالت ظرفیت دستگاه کاهش میابد.به عنوان مثال یک دستگاه 200 تایی در این حالت بیشتر از 100تا تخم ظرفیت نمی گیرد.یکی از دلایلی که دو ستان در کارتن ببا رعایت شرایط دمایی و رطوبت  جوجه گیری خیلی خوبی دارند.همین مساله چینش تخم است.

به چه علتی باید تخمها را بچرخانیم؟

هنگامی که دوره جوجه کشی شروع می شود.جنین در یک نقطه ثابت و بدون حرکت است.و به رشد خود دادامه می دهد.با وجودی که جوجه به پوسته چسبیده اما بدون هیچ مشکلی دررشد،  فرایند تکامل ادامه می یابد.در این حالت بدون هیچ مشکلی در شکل گیری جنین  به مرحله هچ می رسد.اما کم کم مشکلات شروع می شوند.  جوجه هر چه بیشتر تلاش می کند تا خود را از شر پوسته خلاص کند.غیر ممکن است..واز آن خارج نمی شود‌.اگرهم با تلاش زیاد خارج شود،بخشی از پوسته سخت تخم در روی پوست جوجه باقی می ماند.البته باز هم به نظر می رسد که جوجه نجات یافته ولی مطمین باشید که هنوز مشکل به قوت خود باقی است.اندامهای جوجه با گذر زمان رشد می کنند و تغییر ابعاد می دهند.ولی بخش سخت پوسته همچنان دون رشد.درجای خودش باقی می ماند.در این حالت مرز بین پوست جوجه و پوسته چسبیده به جوجه ترک برمیدارد.و باعث ورودباکتری و …به بدن جوجه می ود.دراین حالت جوجه می میرد.

.بازخمی شدن جوجه میکروبها و عوامل بیماری جوجه را ازپا در می اورند.بنابراین با توضیحاتی که بیان شد،چرخش تخم هرچند در رشد جوجه بی تاثیر است اما برای  زنده ماندن جوجه بسیار حایز اهمیت است.در شرایط صنعتی هر یک ساعت باید تخم هارا به اندازه 90درجه تغییر موقعیت داد.البته ذکر این نکته ضروری است چرخش باید به گونه ای باشدتااحتمال چسبندگی به پوسته به صفر برسد.(آموزش جوجه کشی).

این تغییر زاویه 90 درجه در بهترین حالت خودش چسبندگی را به صفر می رساند.دقت کنیم که مرغ برای چرخش از ابزار و… برای تعیین زاویه بهره نمی برد.تغییر موقعیت تخم معمولا باعث حل مشکل چسبندگی می شود.کسانی که تازه کار هستند.برای این موضوع حساسیت خاصی به خرج میدهند که در بسیاری ازمواقع واقعا لازم نیست.

نکاتی که در موقع چرخش باید کنترل کرد:

1. چرخش بسیار آهسته (1دور در دقیقه)
2. استارت اولیه بسیار ارام در هنگام شروع چرخش
3. عدم وجود لنگی در موتور
4. حل مشکل لگد زدن موتور
5. برطف کردم لقی موتور
6. کیپ کردن کامل شانه ها به راک 
7. کنترل اتصالات راک ها و موتور در پایان هر دوره جوجه کشی
8. بالانس مساوی چرخش راک هابرای چرخش مساوی در هر دو طرف